OSTEOPOROZ
Osteoporoz
Düşük kemik kütlesine ve kemik dokusunun bozulmasına bağlı olarak kemik kırılma riskinde artışla sonuçlanan bir kemik hastalığıdır. Osteo (kemik) ile poroz (delikli) kelimelerinin birleşmesinden oluşur.
Osteoporoz Belirtileri
Osteoporoz hastalarında erken aşamada hiçbir şikayet gözlenmemektedir. Ancak hastalığın ileri dönemlerinde;
1-Bel ağrısı-sırt ağrısı,
2-Boyda kısalma,
3-Omurgada kırık,
4-El bileklerinde kırık,
5-Kalça kırıkları,
6-Sırtta kamburlaşma gibi şikayetler görülmektedir.
Osteoporoz İçin Risk Faktörleri
1-Sigara ve alkol tüketimi,
2-Ailede osteoporoz geçirmiş hastanın bulunması(özellikle annede kalça kırığı),
3-Romatizmal eklem rahatsızlıkları(örneğin Romatoid Artrit),
4-Kalsiyum ve D vitamini eksikliği,
5-Erkeklerde testosteron seviyesinde düşüklük,
6-Hormonal hastalıklar( Paratiroid ve Tiroid hormon bozuklukları),
7-Egzersiz ve spor alışkanlığının olmaması,
8-İlaç kullanımı (kortizon ve türevi glukokortikoidler).
Osteoporozdan Nasıl Korunabiliriz?
Osteoporozdan korunmanın en önemli metodu; tepe kemik kütlesine erişinceye kadar olan dönemde (35 yaşına kadar tepe kemik kütlesi oluşmaktadır.)güçlü, sağlıklı kemik yapıyı oluşturmak ve ileriki yaşlarda kaybı engellemektir.
Kemik kütlesinde genetik faktörlerin rolü büyük olsa da, yaşam biçimimizi, beslenme alışkanlıklarımızı etkin bir şekilde düzenleyerek osteoporozu yavaşlatabilir ve hatta durdurabiliriz.
Osteoporozdan korunmak için 35 yaşına kadar mümkün olduğunca en yüksek kemik kütlesine sahip olabilecek önlemler alınmalıdır. Bunun için de vücudumuzdaki D vitamini düzeyinin ve günlük aldığımız kalsiyum miktarının arttırılması gerekmektedir.
Kalsiyum Kaynağı Yiyecekler
Süt ve süt ürünleri en önemli kalsiyum kaynaklarıdır. Süt, yoğurt ve peynir en fazla kalsiyum içeren gıdalardır. Bir bardak süt günlük kalsiyum ihtiyacımızın %25'ini sağlar. Kalsiyumdan zengin diğer gıdalar; yeşil sebzeler, kabuklu deniz hayvanları, balık, soya fasulyesi, fındık, badem, pekmez sayılabilir.
Ölçü | Kalsiyum (mg) |
Yağlı süt 1 Su Bardağı | 291 |
Yağlı yoğurt 1 Kap | 400 |
Beyaz peynir Kibrit Kutusu | 190 |
Kaşar-çedar-permesan peynir Kibrit kutusu | 200-300 |
Ayran 1 Su Bardağı | 285 |
Balık 1 Porsiyon | (100 gr) 200 |
Sardalya 1 Porsiyon | 300 |
Ispanak 1 Porsiyon | 125 |
Börülce 1 Porsiyon | 160 |
Soya 1 Porsiyon | 225 |
Salata ( yeşil ) 1 Porsiyon | 235 |
Mercimek 1 porsiyon | 59 |
Nohut 1 Porsiyon | 92 |
Portakal 1 Orta Boy | 72 |
Muz 1 Orta boy | 100 |
Kivi 1 Orta Boy | 170 |
Yumurta sarısı 1 Adet | 147 |
Fındık | 100 gr 200 |
Badem içi | 100 gr 250 |
D vitaminin vücudumuzda sentezlenebilmesi için güneş ışınlarına ihtiyaç vardır. Günde 15 dakika güneş ışığına maruz kalma sonucu derimizde yeterli D vitamini sentezlenir ve depolanır. Bununla birlikte derimiz tarafından D vitamini yapımı yaşla birlikte azalmaktadır.
OSTEOPOROZ TEDAVİSİ
Tüm hastalıklarda olduğu gibi osteoporozda da hastalıktan korunmak öncelikli amaçtır. Osteoporozun gelişmiş olduğu durumlarda ise erken tedavi, başarı şansını yükseltmektedir.
Osteoporoz tedavisinin en önemli amacı kırıkların azaltılmasıdır.
İlaç tedavisinde kemik yıkımını azaltan, yapımını arttıran ve kemik kalitesi üzerine olumlu etki gösteren ilaçlar kullanılmaktadır. Osteoporozda İlaç tedavisi hastanın yaşı, eşlik eden hastalıklar, hastada kırık olup olmaması ve KMY(Kemik Mineral Yoğunluğu) değeri göz önüne alınarak düzenlenir.
Uzm. Dr. Seda AYDOĞAN